У гэтым аглядзе вольнага ПЗ пройдземся па "гарачых кропках" IT-індустрыі - мабільным і "хмарнаму" сектару. Тут разгледзім няўдачы мабільнай Linux-платформы WebOS і з'яўленне бэта-версіі сістэмы кіравання віртуалізацыяй RHEV 3.0. Таксама адзначым абнаўленне браўзэра Firefox, паштара Thunderbird, новых ўсталявальных дыскаў Arch Linux і рэдактара электронных кніг ePub.І ў канцы звернем увагу на адзін пазасудовы спосаб барацьбы з парушальнікамі ліцэнзіі GNU GPL.

Няўдачы WebOS

Свет мабільных камп'ютэрных тэхналогій бурліць. Часам нават складваецца ўражанне, што ідзе сапраўдная вайна на знішчэнне удзельнікамі мабільнага рынка адзін аднаго. Аб гэтай вайне, думаю, больш падрабязна распавядзе хто-небудзь з нашых бізнес-аглядальнікаў. Я ж спынюся на лёсе мабільнай Linux-платформы WebOS, якая, здаецца, ужо стала адной з ахвяр.

Мабільная аперацыйная сістэма WebOS была распрацавана кампаніяй Palm і прадстаўлена ў 2009 годзе для новага пакалення сваіх смартфонаў Palm Pre. Але гэтыя новыя мабільныя прылады, хоць і валодалі шэрагам цікавых тэхналагічных навін, не змаглі заваяваць рынак, і праз год кампанія Palm была паглынута карпарацыяй Hewlett-Packard.

У Hewlett-Packard паспрабавалі працягнуць ўдасканаленне гэтай WebOS. Вынікам гэтых спробаў стаў працяг выпуску лінейкі смартфонаў HP Pre і Veer. Літаральна на мінулым тыдні новая мадэль смартфона HP Pre 3 дэбютавала ў Еўропе. А яшчэ некалькі раней у гэтым годзе выйшаў планшэт HP TouchPad, які таксама працуе пад кіраваннем WebOS.

Аднак кампанія Hewlett-Packard тут жа выступіла з заявай, што ў далейшым плануе аб'явіць аб спыненні падтрымкі WebOS. Хаця кампанія яшчэ збіраецца разгледзець варыянты па аптымізацыі выдаткаў на ўтрыманне WebOS.

Калі разбіраць прычыны такой няўдачы WebOS, дык самай відавочнай для большасці аглядальнікаў уяўляецца жорсткая канкурэнцыя і перанасычаны мабільны рынак. Аднак гэта не адзіная прычына няўдач WebOS, і я б вылучыў яшчэ дзве прычыны паразы Hewlett-Packard.

Па-першае, HP не стала, як мы спадзяваліся ў адным з аглядаў, рабіць WebOS універсальнай сістэмай, якую любы вытворца можа ўсталяваць на свае смартфоны, як, напрыклад, "Андроід". Кампанія развівала гэтую аперацыйную сістэму ў першую чаргу для сваіх мабільных прылад.

Па-другое, WebOS так і засталася сістэмай у сабе, у адрозненне ад "Андроіда" і iOS, якія цесна інтэграваныя з развітымі iнтэрнет-інфраструктурамі. Напрыклад, для "айфонаў" такой інфраструктурай з'яўляецца сістэма распаўсюджвання кантэнту iTunes Store. А для "гуглофонаў" такой інфраструктурай выступаюць вэб-сэрвісы Google. Прылады ж з WebOS нічым падобным пахваліцца не могуць.

У гэтым дачыненні няўдачы WebOS павінны стаць стымулам развіцця для іншых "няўдачнікаў" мабільнага свету. Бо адсутнасць канкурэнтаздольнай інтэрнэт-інфраструктуры характэрна і для платформаў Symbian, Bada, Blackberry і Windows Phone 7. Кампаніі, што падтрымліваюць гэтыя платформы, адназначна павінны зрабіць высновы на прыкладзе WebOS.

Red Hat Enterprise Virtualization 3.0

Яшчэ адной "гарачай кропкай" на карце IT-свету можа стаць сектар прамысловай віртуалізацыі. Гэта звязана з развіццём "хмарных" тэхналогій і інфраструктур.

У дыстрыбутывах Linux, у тым ліку і карпаратыўнага ўзроўня накшталт RHEL, падтрымка віртуалізацыі з'явілася даўно. Але для прамысловага прымянення адной падтрымкі віртуалізацыі мала. Бо запусціць некалькі віртуальных хастоў - гэта адно, і зусім іншая справа - абслугоўваць некалькі сотняў такіх хастоў. Тут ужо патрэбныя спецыяльныя цэнтралізаваныя сістэмы кіравання віртуалізацыяй накшталт VMware vSphere або Citrix XenServer.

У задачы такіх сістэм кіравання віртуалізацыяй ўваходзіць хуткае разгортванне і маштабаванне "хмарнай" сістэмы, кіраванне рэсурсамі, аўтаматычнае балансаванне нагрузкі, забеспячэнне рэжыма энергазберажэння, статыстычныя дадзеныя, справаздачнасць і г.д.

На мінулым тыдні кампанія Red Hat абвясціла аб магчымасці набыць бэта-версію сваёй фірмовай сістэмы кіравання віртуалізацыяй прамысловага ўзроўню Red Hat Enterprise Virtualization (RHEV) 3.0. Код сістэмы з'яўляецца свабодным і даступны на ўмовах ліцэнзіі GPLv2.

Асноўнай асаблівасцю RHEV 3.0 з'яўляецца пераход на базу дыстрыбутыва RHEL 6. Таксама значнай навінай з'яўляецца тое, што кансоль кіравання віртуальнай інфраструктурай Virtualization Manager пераведзена на Java, хоць раней для яе працы патрабавалася платформа. NET.

Такім чынам, спіс галоўных дзеючых асоб у маючай адбыцца вайне сістэм кіравання віртуалізацыяй становіцца ўсё больш ясным: гэта кампаніі VMware, Citrix, Microsoft, а таксама флагман камерцыйных Linux-дыстрыбутываў Red Hat. Хаця трэба сказаць, што RHEV на бягучы момант пакуль займае на рынку прамысловай віртуалізацыі зусім не перадавыя пазіцыі.

Firefox 6

Пераважная большасць лінуксоідаў, упэўнены, ужо абнавіла браўзэр Firefox да шостай версіі. Гэты браўзэр з'яўляецца асноўным практычна ва ўсіх папулярных дыстрыбутывах.

У рамках шасцітыднёвага графіка выпуску новых версій, на які перайшлі распрацоўнікі "Палымянага Ліса", вядома ж, чакаць вялікай колькасці новаўвядзенняў не прыходзіцца. Гэтая версія павінна быць цікавая ў першую чаргу распрацоўнікам. У раздзеле "Прылады" з'явілася спецыяльнае меню "Вэб-распрацоўка", дзе згрупаваныя ўсе неабходныя вэб-майстру інструменты, як, напрыклад, просты рэдактар JavaScript.

Адначасова выйшаў рэліз паштовага кліента Thunderbird 6.0.У параўнанні з Thunderbird 5, змены носяць, у асноўным, карэктыруючы характар, і значных новаўвядзенняў не выяўлена.

Arch Linux 2011.08.19

Абнавіліся ўсталявальныя вобразы папулярнай сістэмы Arch Linux. Гэты дыстрыбутыў належыць да сістэм з бесперапынным цыклам абнаўлення пакетаў. Гэта значыць, новыя версіі праграм адразу ж трапляюць у рэпазітар дыстрыбутыва, і карыстальнікам не трэба чакаць абнаўлення ўсёй сістэмы, як, напрыклад, у Ubuntu.

У сувязі з асаблівасцю бесперапыннага цыкла абнаўлення пакетаў новыя ўсталявальныя вобразы Arch ўяўляюць сабой бягучы "зрэз" асноўнага рэпазітара і прызначаны для тых, хто жадае ў першы раз ўсталяваць сабе гэтую сістэму.

Асаблівасцю ўсталявальных вобразаў Arch 2011.08.19 з'яўляецца і тое, што гэта цяпер адзін з першых дыстрыбутываў, які афіцыйна перайшоў на ядро Linux 3. Гэта цалкам добрая прычына, каб нарэшце паглядзець на сістэму карыстальнікам і іншых дыстрыбутываў.

Электронныя кнігі

Свабодны софт прапануе цяпер вельмі нядрэнныя сродкі для стварэння электронных кніг і бібліятэк. Мы ўжо разглядалі на старонках нашага выдання такія праграмы, як рэдактар Sigil і каталагізатар Calibre. На мінулым тыдні з'явіліся навіны ад распрацоўшчыкаў гэтых праектаў.

Па-першае, скончаны пераход рэдактара Sigil пад крыло распрацоўшчыкаў Calibre. Зараз новым кіраўніком гэтага рэдактара электронных кніг стаў Джон Скімбер замест Страхіні Маркавіча.

Вынікам прыёмкі кода стаў выхад новай версіі Sigil. У новай версіі кардынальных паляпшэнняў няма, у асноўным, выпраўлены памылкі, а таксама палепшана праца з мета-файламі NCX і OPF.

Па-другое, самі ж распрацоўнікі Calibre, акрамя непасрэднай працы над кодам праграм, змагаліся з парушэннямі ліцэнзіі GPL, па якой распаўсюджваюць сваю працу. Парушальнікам GPL апынулася расійская кампанія HamsterSoft, якая ў сваім канвертары электронных кніг Hamster Free eBook Converter для АС Windows выкарыстала бібліятэкі Calibre, але пры гэтым ніяк гэты факт не афішавала і ўжо, тым больш, не распаўсюджвала зыходны код, як таго патрабуе ліцэнзія.

Перапіска з HamsterSoft вынікаў не дала. І тады ў праекце GPL Violations, які спецыялізуецца на парушэннях умоў GPL, параілі неардынарную меру: звярнуцца ў Google, каб інтэрнэт-гігант прыбраў прадукты HamsterSoft з свайго пошуку.

І гэтая "пазасудовая" мера падзейнічала. 18 жніўня кампанія HamsterSoft ў навінах сайта праграмы Hamster Free eBook Converter тут жа апублікавала публічнае прабачэнне за факт парушэння ўмоў GNU GPL ў сваім прадукце.

Міхаіл АСТАПЧЫК