Навiны вольнага ПЗ

Мінулы тыдзень запомніўся вялікім папаўненнем кода ў праекце Apache OpenOffice.org, у які перайшлі напрацоўкі з IBM Lotus Symphonу. Таксама нагадала аб сваім існаванні даследчая аперацыйная сістэма Microsoft Barrelfish. Дзякуючы праекту Vash, з гэтага часу і назаўжды хэшаванне дадзеных будзе суправаджацца маляўнічымі малюначкамі. Аматары складаваць у сябе на кампутары шмат карыснай інфармацыі павінны ацаніць новую версію мэнэджара назапашвання дадзеных MyTetra. І шматлікіх відэааматараў павінен зацікавіць анонс праграмы slowmoVideo, якая прызначана для стварэння якаснага эфекту slow motion.

Зліццё OpenOffice і Lotus Symphony

Засекі вольнага кода на мінулым тыдні папоўніліся адчувальнай порцыяй новага ПЗ. Буйным камітэрам стала кампанія IBM, якая абвясціла аб тым, што перадае свае напрацоўкі, створаныя ў рамках праекта Lotus Symphonу, у праект Apache OpenOffice.org.

Гэты новы офісны праект утварыўся нядаўна па ініцыятыве кампаніі Oracle, якая перадала фонду Apache Software Foundation офісны пакет OpenOffice. Гэтая перадача кода, як мы ўжо паведамлялі, стала адказам Oracle на з'яўленне ў канцы мінулага года форка LibreOffice і арганізацыі OpenDocument.

Lotus Symphony - таксама, можна сказаць, форк, які да гэтага часу развіваўся на аснове кодавай базы старых версій OpenOffice. Але пры гэтым Lotus Symphony распаўсюджваўся толькі як бясплатнае прыкладанне на прынцыпах freeware. Самі ж зыходныя коды ў IBM прытрымлівалі ў сябе і не распаўсюджвалі.

Натуральна, ліцэнзійнае пытанне тлумачыць, чаму IBM абрала для такога аб'яднання Apache OpenOffice.org, а не LibreOffice. Таму што ўсе наступныя версіі OpenOffice будуць пераліцэнзаваны на ўмовах ліцэнзіі Apache, якая цалкам задавальняе IBM, у адрозненне ад ліцэнзій GPL/LGPL, па якіх распаўсюджваецца LibreOffice. Адпаведна IBM можа значна дапамагчы ў замене частак OOo, ліцэнзаваных ў папярэдніх версіях па ліцэнзіі GPL/LGPL.

Такім чынам, канкурэнцыя паміж OpenOffice і LibreOffice пераходзіць на новы ўзровень. І зліццё Lotus Symphony і OpenOffice відавочна паспрыяе ў далейшай прывабнасці OOo.

Microsoft Barrelfish

Дэманструе прыкметы жыцця і адкрытая даследчая аперацыйная сістэма Barrelfish. Гэтая эксперыментальная АС распрацоўваецца з кастрычніка 2007 года групай сістэм і сетак Microsoft Research сумесна з даследнікамі з Швейцарскага федэральнага тэхнічнага універсітэта ў Цюрыху. І на мінулым тыдні распрацоўшчыкі абвясцілі аб абнаўленні сваіх напрацовак.

Пакуль Barrelfish ўяўляе цікавасць толькі для даследчых праектаў, якія вывучаюць новыя прынцыпы аперацыйных сістэм, а таксама магчымасці маштабавання гэтых сістэм пры павелічэнні ліку і разнастайнасці працэсарных ядраў. Гэта значыць, Barrelfish заклікана забяспечыць працу не толькі аднародных мультыпрацэсарных вылічальных комплексаў, але і сістэм, дзе аб'яднаны працэсары рознага тыпу.

Галоўнай асаблівасцю Barrelfish з'яўляецца яе архітэктура, якая прадугледжвае вылучэнне асобнай мікра-АС на кожны наяўны ў сістэме працэсар, будзь гэта CPU ці нават GPU. Barrelfish, у сваю чаргу, рассылае паведамленні паміж гэтымі мікра-АС па спецыяльным пратаколу, а таксама вядзе ўлік свабодных і занятых апаратных кампанентаў, каб эфектыўна іх размеркаваць для выконваемых праграм.

Нельга не заўважыць, што гэтыя мікра-АС у сістэме Barrelfish ў пэўным сэнсе вяртаюць першапачатковае значэнне назвы кампаніі Microsoft. Так як ужо даўно да софту, вырабляным Microsoft, цяжка ўжыць прыстаўку "мікра".

Па заяве распрацоўшчыкаў, ў сваім бягучым развіцці Barrelfish можа працаваць на апаратных платформах x 86, x 86_64, 48-ядзерным Intel Single-Chip Cloud Computer і шматпрацэсарнай платформе BeeHive.Код аперацыйнай сістэмы распаўсюджваецца на ўмовах ліцэнзіі MIT.

Vash

Але Barrelfish - тэхналогія заўтрашняга дня, а вось эфектыўнае выкарыстанне шматпрацэсарных сістэм - гэта ўжо праблема дня сённяшняга. Добрым пацвярджэннем чаму можна назваць цікавы праект Vash.

Vash - гэта такі новы спосаб хэшавання дадзеных, калі замест хэша ў выглядзе маркотнай паслядоўнасці лічбаў карыстальніку выводзіцца хэш ў выглядзе маляўнічай карцінкі. Першая версія гэтай тэхналогіі з'явілася на мінулым тыдні і распаўсюджваецца па ліцэнзіі AGPLv3.

Хэшы - гэта лічбавыя "адбіткі пальцаў" любых тыпаў дадзеных, ад кароткіх знакавых радкоў да вялікіх файлаў. Хэшы звычайна ўяўляюць сабой хаатычную паслядоўнасць некалькіх дзесяткаў шаснаццатковых лічбаў і выкарыстоўваюцца ў крыптаграфіі, пры стварэнні пароляў, праверкі цэласнасці дадзеных і г.д. Выкарыстанне малюнкаў замест хаатычнай паслядоўнасці лічбаў для карыстальнікаў у некаторых выпадках было б больш наглядным і зручным.

Вось Vash і стварае даволі сімпатычныя хэшы-малюначкі. Інструмент створаны на Java і з'яўляецца кросплатформенным. Для прыкладу, як выглядае хэш-малюнак сымвальнага радка "Компьютерные Вести":

Аднак гэтая прыгажосць патрабуе ахвяр. Генерацыя такой карцінкі моцна нагружае сістэму. Здавалася б, паскарэнне генерацыі магчыма пры выкарыстанні ўжо існуючых тэхналогій OpenCL, якія дазваляюць задзейнічаць у вылічэннях не толькі CPU, але і GPU. Аднак на дадзены момант эфектыўна выкарыстоўваць гэтыя тэхналогіі раўналежнага праграмавання ў практычнай рабоце Vash пакуль не атрымліваецца. Так што даследаванні АС Microsoft Barrelfish, пра якую ішла гаворка вышэй, цалкам запатрабаваны часам.

MyTetra 1.30

Хацелася б звярнуць увагу на новую версію праграмы MyTetra, якую стварае Сяргей Сцяпанаў і распаўсюджвае па ліцэнзіі GNU GPL v.3. Апошняя версія - 1.3.

MyTetra - просты кросплатформенный мэнэджар нататак, для назапашвання рознай карыснай інфармацыі з Iнтэрнэту. Гэты менеджэр будзе добры, напрыклад, для навучэнцаў, што цягаюць з Сеткі сачыненні, даклады, рэфераты і г.д. Гэтак жа можа спатрэбіцца лінуксоідам, якія збіраюць на форумах і блогах карысныя рады для налады сістэмы.

Хаця, варта сказаць, што з развіццём вэб-прыкладанняў больш зручнымі становяцца анлайнавыя менеджэры інфармацыі, якія працуюць прама ў браўзэры. Такія, як Google Notebook, Evrenote, мэнэджар нататак у браўзэры Opera і іншыя.

Але ў MyTetra 1.30 з'явіліся магчымасці, якія робяць гэтую праграму цікавай альтэрнатывай анлайнавым нататнікам. Па-першае, у новай версіі сваёй праграмы Сяргей Сцяпанаў дадаў "хмарны" функцыянал, які дазваляе размяшчаць на выдаленым серверы і сінхранізаваць сваю інфармацыюі. Сам аўтар прыкладання для сінхранізацыі дадзеных выкарыстоўвае Git і бясплатны сэрвіс GitHub.com.

Па-другое, з'яўленне сінхранізацыі ў праграме MyTetra прывяло і да з'яўлення шыфравання. І гэты функцыянал спатрэбіцца ўсім, хто клапоціцца аб прыватнасці сваіх дадзеных і не давярае ў гэтым пытанні таму ж Google Notebook.

З недахопаў бягучай версіі можна адзначыць адсутнасць лакалізацыі і праблемы з шыфраваннем на 64-х бітных сістэмах.

SlowmoVideo

У свеце мультымедыя для Linux зараз назіраецца актыўнасць ў распрацоўцы нелінейных відэарэдактароў. І гэта радуе, так як нелінейны мантаж відэа быў не самым моцным бокам адкрытага софту.

Найбольш актыўнічаюць распрацоўшчыкі відэарэдактара Kdenlive. На мінулым тыдні ўдзельнік гэтага праекту Сымон Ойгстэр (Simon Eugster) анансаваў новую свабодную праграму slowmoVideo, якая прызначана для стварэння эфекту slow motion, ці эфекту запаволенай здымкі.

Для гэтага эфекту ў slowmoVideo выкарыстоўваецца зусім не трывіяльныя алгарытмы, як, напрыклад, банальнае дубляванне кадраў. SlowmoVideo адмысловым чынам вылічае рух пікселяў на відэа, на аснове чаго потым вылічаецца інтэрпаляцыя пікселяў у прамежкавых кадрах, якія і ствараюць эфект запаволення. Вось прыклад працы slowmoVideo: