Як вядома, у свеце вольнага ПЗ шмат праграм робіцца па прынцыпе "Just For Fun", гэта значыць для ўласнага задавальнення і цікавасці. З праектаў, якія ў той ці іншай ступені належаць да гэтай катэгорыі ПЗ, можна аднесці дыстрыбутыў Linux Mint, аперацыйную сістэму Python OS. Зыходныя тэксты гульні DOOM 3 цяпер таксама сталі даступныя энтузіястам праграмавання. А з софту, прызначанага ў першую чаргу для практычных задач, хацелася б адзначыць MyPaint 1.0 і htop 1.0.

Linux Mint 12

Вось і прыйшоў час усё-такі звярнуць увагу на дыстрыбутыў Linux Mint. Па-першае, таму што гэты дыстрыбутыў абагнаў ў рэйтынгу distrowatch.com па папулярнасці нават Ubuntu, чым выклікаў пэўны ажыятаж у калякампутарнай прэсе. Па-другое, на мінулым тыдні адбыўся выхад новай версіі Mint 12 пад кодавай назвай "Lisa".

Хоць з іншага боку пра Mint сказаць асоба і няма чаго. Гэты дыстрыбутыў з'яўляецца форкам Ubuntu. Злыя языкі нават называюць Mint не інакш як "Болджэнас 2". Розніца паміж Mint і Ubuntu складаецца хіба што ў дызайне і стылі. І да цяперашняга года гэтая розніца была не вельмі вялікая. Mint прапаноўваў карыстальнікам свой уласны з прэтэнзіяй на элегантнасць стыль працоўнага асяроддзя ў зялёных танах. Таксама ў дыстрыбутыве Mint пастаўляецца некалькі ўласных прыкладанняў - mintInstall, mintUpdate, mintMenu і інш І такім чынам Mint можна смела называць "Ubuntu Just For Fun".

Аднак з вясны гэтага года ў Ubuntu стаў выкарыстоўвацца па змаўчанні фірмовы інтэрфейс Unity. Таксама ў гэтым годзе пачала свой жыццёвы цыкл трэцяя версія працоўнага асяроддзя GNOME. Абодва гэтых новых карыстацкіх інтэрфейсаў выклікалі неадназначныя ацэнкі сярод карыстальнікаў. І многія звярнуліся да альтэрнатыў, адной з якіх і апынуўся Linux Mint, распрацоўшчыкі якога выступілі прыхільнікамі канцэпцыі "старога добрага" інтэрфейсу а-ля Windows 95. Можна дастаткова ўпэўнена сцвярджаць, што менавіта гэты кансерватызм распрацоўшчыкаў Mint ў дачыненні да карыстацкага інтэрфейсу і зьявіўся той прычынай, па якой Mint стаў абмяркоўвацца ў супольнасці аматараў Linux.

У вясновай версіі Mint 11 "Katya" стваральнікі дыстрыбутыва не сталі пераходзіць ні на Unity, ні на GNOME 3, а проста пакінулі класічнае працоўнае асяроддзе GNOME 2. Але зараз у Mint 12 усё ж такі з'явіліся GNOME 3 і абалонка GNOME-Shell. Аднак ва ўгоду кансерватыўным густам гэты трэці "Гном" быў, так бы мовіць, дэмадэрнізаваны. Для арганізацыі традыцыйнага карыстацкага асяроддзя ў дыстрыбутыў інтэграваны набор дапаўненняў 'MGSE' (Mint Gnome Shell Extensions). У выніку ў інтэрфейсе Linux Mint, як у старыя добрыя часы, прысутнічаюць і ніжняя панэль запушчаных прыкладанняў, і класічнае меню прыкладанняў, і спіс вокнаў на працоўным стале.

А для зусім кансерватыўных карыстальнікаў Linux Mint 12 па-ранейшаму пакідае магчымасць запусціць GNOME 2. У склад дыстрыбутыва ўключаны код праекта MATE Desktop Environment, які першапачаткова ствараўся ў дыстрыбутыве Arch Linux. MATE - гэта форк GNOME 2.32. у якім зроблены спробы ліквідаваць праблему немагчымасці адначасовай усталёўкі GNOME 2 і GNOME 3. З прычыны гэтага MATE яшчэ нельга назваць стабільным праектам.

Вось уласна і ўсё, што можна сказаць пра прычыны павышанай цікавасці да гэтага дыстрыбутыва. Хаця магчыма, што, пачынаючы з версіі Mint 12, дыстрыбутыў будзе ўсё больш ператварацца ў самастойны праект, а не проста ў касметычную пераробку Ubuntu.

Python OS

Сапраўднай аперацыйнай сістэмай "Just for Fun" можна было б назваць праект Python OS Project (POP). На мінулым тыдні гэты праект анансавалі некалькі расійскіх грамадзян. Ідэя Python OS складаецца ў тым, каб на ядры Linux арганізаваць працоўнае асяроддзе, напісанае на мове Python. Аўтары Python OS Project сцвярджаюць, што яны напісалі ўжо шмат кампанентаў POP: ўсталёўшчык, тэрмінал, кансольныя ўтыліты, файлавы мэнэджар і інш.

Сама канцэпцыя Python OS, вядома ж, цікавая, і гэтую навіну апублікавалі на такіх рэсурсах як Opennet, Cnews. Аднак, насцярожвае тое, што я пакуль так нікога і не знайшоў, у каго б зарабілі прадстаўленыя праектам iso-вобразы, якія выкладзеныя чаму-то на Pirate Bay. Хоць усё-такі будзем спадзявацца, што праблемы з iso-вобразамі POP - гэта выдаткі "Just for Fun", а не чарговы "Болдженос" Дзяніса Папова. Таму ў дачыненні да Python OS я лічу, што, згодна з жыццёвай мудрасцю, лепш перапільнаваць, чым недапільнаваць.

MyPaint 1.0

З карысных праектаў, якія перараслі ўзровень "Just for Fun" і ператварыліся ў стандартны сродак вырашэння некаторых задач можна адзначыць праграму MyPaint. На мінулым тыдні пасля шасці гадоў працы распрацоўшчыкі прадставілі першую стабільную версію праграмы.

MyPaint - праграма для лічбавага жывапісу і малявання. Гэта вузкаспецыялізаваная праграма. Яна не можа замяніць сабой універсальныя рэдактары растравай графікі GIMP або Photoshop. MyPaint, напрыклад, не ўмее такіх рэчаў, як "crop" або "ўзроўні". Затое праграма мае поўную падтрымку "малявальнага" абсталявання (у першую чаргу, планшэтаў) і магутны рухавік пэндзляў. Пры адпаведных параметрах рухавік пэндзляў MyPaint дазваляе ствараць рэалістычныя матэрыялы акварэлі або алею, а таксама матэрыялы, немагчымыя ў традыцыйным жывапісу - напрыклад, якія спалучаюць ўласцівасці пастэлі, алею і акварэлі. У камплекце MyPaint пастаўляецца каля трохсот пэндзляў.

MyPaint з'яўляецца кросплатформеннай праграмай. Зборкі для Windows і MacOS рыхтуюцца. А карыстальнікі Ubuntu могуць апошнюю версію MyPaint могуць узяць з рэпазітара ppa:achadwick/mypaint-testing.

Htop 1.0

Восем гадоў расла і, нарэшце, дарасла да адзінкі ў нумары версіі і кансольная ўтыліта htop. Гэтая ўтыліта з'яўляецца аналагам стандартнай праграмы top, якая прызначана для маніторынгу працы сістэмы і запушчаных працэсаў.

Утыліта htop адрозніваецца ад top большай дружалюбнасцю да карыстальніка. Тут актыўна выкарыстоўваюцца колер і маецца падтрымка візуальных тэм. Падтрымліваецца таксама праца мышы, і таму, напрыклад, для завяршэння працэсу няма неабходнасці ўводзіць PID. Прасцей кажучы, гэта адна з тых маленькіх утыліт, якія робяць жыццё лягчэй ўжо тым, што не патрабуе памятаць камбінацыі клавіш ці ўвесь час падглядаць у даведку.

GPL DOOM 3

Пачынаючы з мінулага тыдня, зыходны код гульні DOOM 3, як і было абяцана раней, быў адкрыты пад вольнай ліцэнзіяй GPLv3. Ці, кажучы інакш, зыходны код DOOM 3 перайшоў у разрад "Just For Fun", і зараз энтузіясты могуць паваяваць не толькі з монстрамі на Марсе, але - і з багамі ў зыходніках гэтай гульні, калі, вядома, такія знойдуцца.

Doom 3 - гэта шутэр ад першай асобы, які выпусціла кампанія id Software у 2004-м годзе пры непасрэдным удзеле легенды гульнёвага міру Джона Кармака. Папярэднія гульнёвыя праекты id Software таксама з цягам часу адчыняліся. І нават пасля таго, як id Software была набыта кампаніяй ZeniMax Media, гэтая традыцыя адкрываць папярэднія гульні засталася.

Нягледзячы на тое, што рухавік id Tech 4, які выкарыстоўваецца ў DOOM 3, з'явіўся ў 2004-м годзе, ён усё яшчэ лічыцца сучасным. Рухавік падтрымлівае не толькі Windows, Linux і OS X, але і прыстаўкі PlayStation 3 і XBox 360. Так што, упэўнены, энтузіясты абавязкова створаць новыя версіі марсіянскіх прыгод простага марскога пяхотніка, як гаворыцца, з блэкджэкам і новымі монстрамі.

Міхаіл АСТАПЧЫК