Навіны вольнага ПЗ

Навіны бываюць не толькі дрэнныя і добрыя. Таксама навіны могуць быць нецікавыя, але важныя, цікавыя, але пры гэтым малазначныя і г.д. Мінулы тыдзень быў багаты на ўсе тыпы навін - і дрэнных, і добрых, нецікавых, але важных, і наадварот. У гэтым аглядзе навінак СПО разгледзім афіцыйнае зацвярджэнне стандарту ODF 1.2, новыя версіі сістэм віртуалізацыі OpenNebula 3.0 і XenServer 6.0, праблемы з капірайтам ў пакеце tzdata, праект Mer, назву будучай сістэмы Ubuntu 12.04, новы DAW-сэквенсар OpenOctaveMidi.


OpenDocument 1.2

Пачнем з "нецікавай" падзеі ў вобласці офісных стандартаў. Афіцыйна зацверджаны на ўзроўні міжнароднага кансорцыума OASIS стандарт офісных дакументаў ODF 1.2. Стандарт ўяўляе сабой XML-фармат дадзеных і прызначаны для стварэння офісных тэкставых дакументаў, электронных табліц, прэзентацый і г.д. Прасцей кажучы, ODF закліканы стаць адкрытай альтэрнатывай фармату DOC.

Але ж казаць аб тым, што ODF пераможна крочыць па офісах дзяржустаноў і камерцыйных структур пакуль не прыходзіцца. Работнікі цяжкай офіснай працы не вельмі спяшаюцца пазбавіцца ад выкарыстання архаічнага фармату, створанага Microsoft.

І справа тут не столькі ў тэхнічнай коснасці і адсталасці гэтых самых офіснага пралетарыяту. Дакументаабарот - рэч вельмі кансерватыўная. І што б у гэтай галіне адбываліся нейкія рэальныя змены, трэба не толькі тэхнічнае ўдасканаленне стандартаў дакументаў, але і актыўная адміністрацыйная палітыка па ўкараненні гэтых стандартаў.

 

Тым больш, што па тэхнічнай частцы практычна ўсё вольнае офіснае ПЗ, у тым ліку і LibreOffice, ужо як гады тры падтрымлівае магчымасці ODF 1.2. Напрыклад, найбольш важнай асаблівасцю версіі ODF 1.2 з'яўляецца падтрымка адкрытага стандарту для электронных табліц OpenFormula.

Афіцыйнае зацвярджэнне ODF 1.2 міжнароднай арганізацыяй OASIS у першую чаргу адкрывае шлях да прыняцця гэтага стандарту на ўзроўні ISO/IEC. Пасля чаго можна чакаць больш актыўнага ўкаранення OpenDocument 1.2 на ўзроўні нацыянальных камісій па стандартах.


OpenNebula 3.0, XenServer 6.0

Тэхналогіі віртуалізацыі, нягледзячы на магчымасць з іх дапамогай запускаць некалькі аперацыйных сістэм на адной машыне, пакуль у большасці сваёй таксама не вельмі цікавыя масаваму карыстальніку. Хаця Microsoft разглядае магчымасць укаранення механізму віртуалізацыі Hyper-V у наступнай версіі Windows нават для настольных кампутараў.

Аднак на спецыялізаваных форумах адміністратараў ўсё, што звязана з віртуалізацыяй, выклікае гарачыя дыскусіі, якія сумнымі назваць нельга. Тым больш што зараз прапануецца шмат рашэнняў і прадуктаў у гэтай галіне, і таму абмяркоўваць і параўноўваць ёсць з чаго.

На мінулым тыдні кампанія Citrix, якая нароўні з Microsoft і VMware з'яўляецца адным з буйных гульцоў на гэтым рынку, выпусціла шостую версію XenServer - платформы для цэнтралізаванага кіравання сэрвэрамі віртуалізацыі і віртуальнымі машынамі. Хаця XenServer не з'яўляецца на дадзены момант цалкам адкрытай платформай і мае зачыненыя кампаненты. Аднак можна свабодна загрузіць бясплатную версію прадукту, магчымасцяў якой хопіць не толькі для азнаямлення, але і для працы ў некаторых арганізацыях.

У першую чаргу, вядома ж, шостая версія XenServer адрозніваецца ад папярэдніх абнаўленнем гіпервізара Xen да сучаснай версіі 4.1. Таксама ў новым выпуску задзейнічана тэхналогія Open vSwitch для арганізацыі сеткавага междаменнага ўзаемадзеяння. Яшчэ трэба адзначыць, што XenServer 6 зараз дазваляе ажыццяўляць так званы "кідок" фізічнай відэакарты ў віртуальную сістэму. Дзеля павелічэння прывабнасці для карыстальнікаў спрошчана ўсталёўка і налада гэтага сервера, што з'яўляецца немалаважным пры існуючай канкурэнцыі.

Так як віртуалізацыя - гэта аснова для "хмарных" вылічэнняў, то можна адзначыць па гэтай тэме і выхад платформы OpenNebula 3 для стварэння IAAS-інфраструктур. Гэта цалкам адкрытая платформа, код якой распаўсюджваецца па ліцэнзіі Apache.

OpenNebula дазваляе арганізоўваць прыватныя і публічныя IaaS-сістэмы ўзроўню Amazon EC2. Платформа ўтрымоўвае ў сабе сродкі і прылады для арганізацыі і кіравання віртуальнымі асяроддзямі, кіравання сховішчам і падсістэмай маніторынгу "хмарнай" інфраструктуры.

Варта сказаць, што OpenNebula - гэта не адзіны прадукт для стварэння прыватных і публічных IaaS-інфраструктур. У якасці альтэрнатыў можна назваць такія вядомыя рашэнні як OpenStack і Eucaliptus. Хоць у адрозненне ад апошніх праект OpenNebula не мае за сваёй спіной падтрымкі якой-небудзь буйной кампаніі або якога-небудзь самавітага некамерцыйнага фонду. Дадзеная "хмарная" платформа з'яўляецца даследчым праектам. Аднак ва ўмовах цяперашняга вельмі дынамічнага развіцця "хмарных" вылічэнняў пакуль цяжка прагназаваць поспех той ці іншай платформы. Таму OpenNebula вартая ўвагі ўсіх, хто сочыць за развіццём "хмарных" сістэм.


"Хто людзям дапамагае, той марнуе час дарма"

Цяпер дрэнная навіна. А дрэнныя навіны для вольнага софту практычна заўсёды звязаны з патэнтным і аўтарскім правам.

Супраць Артура Олсона і Пола Эггерта, мантэйнераў базы дадзеных з дэталёвай інфармацыяй аб усіх гадзінных паясах, што выкарыстоўваецца ў Linux-сістэмах у выглядзе пакета tzdata, пададзены судовы пазоў аб парушэнні інтэлектуальнай уласнасці з боку выдавецтва "Astrolabe". Дадзенае прадпрыемства займаецца выпускам розных прадуктаў для астролагаў. У выніку Артур Олсон нават зачыніў свой праект, па меншай меры на час судовага разбору, якое ў падобных выпадках можа быць вельмі доўгім.

Цэнтралізаваная база дадзеных Олсона змяшчае агульнадаступныя звесткі аб змяненнях сусветных гадзінных паясоў, у тым ліку і аб зменах у мінулым. Цэнтралізаваны спосаб збору і распаўсюджвання гэтай інфармацыі з'яўляецца каштоўнай якасцю tz_database. Таму базы Олсона выкарыстоўваюцца ў многіх праграмных сістэмах і платформах.

Гэтыя звесткі аб гадзінных паясах самі па сабе аўтарскім правам не абараняюцца. Але ўдзельнікі tz_database ўзялі некаторыя з іх з даведніка "The American Atlas", правы на які і купіла выдавецтва "Astrolabe". У выніку пазоўнік у асобе "Astrolabe" лічыць звесткі ў пакеце tzdata крадзяжом сваёй інтэлектуальнай уласнасці.

А іронію тут у тым, што людзі ўзялі гэтыя звесткі аб гадзінных паясах з атласу "The American Atlas" з жадання прарэкламаваць гэты даведнік як добрую куплю добрага выдання. І гэтае жаданне знайшло выраз у каментарах да файлаў tgzdata. Але "Astrolabe" выкарыстоўвае цяпер гэтыя каментары, як доказ супраць базы Олсона. Вось і рабі пасля гэтага дабро людзям.

Па меркаванні шматлікіх аглядальнікаў, судовыя перспектывы ў "Astrolabe" не вельмі вялікія. Падобна на тое, што ў выдавецтве задумалі гэты канфлікт проста дзеля самапіяру. Бо, як спяваецца ў адной вядомай песеньцы з мультфільма, "добрымі справамі праславіцца нельга".


Mer

Затое добрай навіной з'яўляецца анонс незалежнага форка MeeGo. Частка распрацоўшчыкаў, незадаволеных бязконцымі рэформамі ў праекце мабільнай сістэмы MeeGo, вырашылі стварыць варыянт сістэмы, развіццё якога будзе засяроджана выключна ў руках супольнасці. Новы праект атрымаў назву Mer, як працяг ідэй распрацоўкі універсальнай рэдакцыі платформы Maemo.

Хоць з іншага боку з'яўленне Mer кажа аб тым, што частка распрацоўшчыкаў не асоба верыць у перспектывы нядаўна створанага на аснове MeeGo афіцыйнага праекта Tizen. Хутчэй за ўсё, многіх не задавальняе кардынальны пераход Tizen на вэб-інтэрфейс. Тут практычна тая ж сітуацыя, як і ў выпадку кардынальнай змены інтэрфейсу ў Windows 8, які таксама ў некаторых карыстальнікаў выклікае скепсіс.

І, сапраўды, напрыклад, мне асабіста цяперашні інтэрфейс MeeGo для нэтбукаў вельмі падабаецца. А ад дабра дабра не шукаюць, і таму, калі хто-небудзь дапрацуе ў гэтым MeeGo існуючыя праблемы, то гэтая сістэма будзе адназначна асноўнай на маім нэтбуку.


Precise Paragon

Навіна аб чарговым выбары назвы для будучай версіі Ubuntu можа здацца не вельмі важнай. Аднак, як сцвярджае народная мудрасць, як вы яхту назавеце, так яна і паплыве. І кіраўнік Canonical Марк Шаттлворт заўсёды надае выбару назвы новага дыстрыбутыва шмат увагі.

Будучая версія Ubuntu 12.04 атрымала кодавы назоў Precise Paragon, што азначае "Пунктуальны Пангалін". Так як наступны выпуск Ubuntu будзе LTS-версіяй з доўгім тэрмінам падтрымкі, дзе найбольш патрабуюцца надзейнасць, стабільнасць і абароненасць, то, на думку Шаттлворта, вобраз Пангаліна выдатна падыдзе для гэтай версіі. Пангалін - гэта млекакормячае з буйной ахоўнай луской, якая надзейна абараняе цела жывёлы.

Але асноўная падзея, звязаная з Ubuntu, гэта выхад восеньскага дыстрыбутыва Ubuntu 11ю10 Oneric Ocelot. Да выпуску гэтай версіі засталося літаральна некалькі дзён, і гэта, хутчэй за ўсё, і будзе самай важнай падзеяй распачатага тыдня.


OpenOctaveMidi

Найбольш важнай падзеяй за мінулыя дні я ўсё-ткі лічу з'яўленне першай стабільнай версіі OpenOctaveMidi. Гэта ЗА адносіцца да прфессиональнага музычнага софту, якога ў свеце GNU/Linux яшчэ не дастаткова шмат, каб задаволіць усе патрэбы музыкаў. І хоць, ужо даўно здымаюцца фільмы з выкарыстаннем свабодных праграм, аднак гукавыя дарожкі да іх усё яшчэ робяцца ў прапрыетарных праграмах.

OpenOctaveMidi - гэта лічбавая музычная праграмная студыя. Яна прызначана для кампазітараў, пішучых аркестроўкі з выкарыстаннем буйных камерцыйных бібліятэк сэмплаў накшталт VSL.

Праект заснаваны на кодзе midi-сэквэнсара Muse, аднак не з'яўляецца форкам апошняга, так як змяшчае вельмі шмат арыгінальнага функцыяналу і магчымасцяў. Гэта і ўласны рухавічок для розных камбінацый клавіш Keyswitch. Гэта і кіраванне не дзясяткамі, а сотнямі гукавых дарожак. Гэта і поўнафункцыянальная падтрымка знешніх кантролераў. Для знаёмства з OpenOctaveMidi можна паглядзець невялікае відэа.

І калі зноў вярнуцца да тэмы відэа, то можна лічыць, што да фільмаў, створаным у 3D-рэдактары Blender, ужо зусім хутка музыка будзе рабіцца таксама з выкарыстаннем вольнага ПЗ.

Дарэчы, на мінулым тыдні анансаваны чарговы Blender-фільм пад назвай Mango. Падрабязнасцяў пра яго пакуль не публікуюцца, вядома толькі тое, што гэта ўжо будзе гульнявы, а не мультыплікацыйны фільм. Хоць гэта ўжо будзе не першы гульнявы фільм, створаны з ужываннем Blender. Першай такой паспяховай кароткаметражкай варта лічыць "Ангар № 5".

Міхаіл АСТАПЧЫК

Версия для печатиВерсия для печати

Рубрики: 

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Всего голосов: 0
Заметили ошибку? Выделите ее мышкой и нажмите Ctrl+Enter!

Читайте также